در پي کاهش منابع آبي در سراسر جهان، تصفيه آب به يک مسئله حياتي تبديل شده است. اين فرآيند از اهميت فوقالعادهاي برخوردار است، اما نياز به توجه به مصرف مجدد منابع آبي و نقش آن در تصفيه فاضلاب نيز وجود دارد. به عنوان مثال، زماني که آب براي مصرف در کشاورزي و صنعت مورد استفاده قرار ميگيرد، معمولاً نياز به تصفيه با درصدهاي بالا نيست و ميتوان از طريق تصفيه خانه های فاضلاب ، از آب استفاده نمود. در اين مقاله، به بررسي کارکرد کلي تصفيه فاضلاب ميپردازيم و سوالات پايه اين زمينه را جواب ميدهيم.
تصفيه فاضلاب: عملکرد و مراحل
عملکرد تصفيه فاضلاب بر اساس تعامل با باکتريها و پالايش جريان فاضلاب صورت ميپذيرد. اين باکتريها نقش اساسي در پساب تصفيه شده ايفا ميکنند. با تأمين وسايل مورد نياز آنها، سرعت رشد و کارايي آنها در تجزيه فاضلاب افزايش مييابد. هدف اصلي اين فرآيند ايجاد پسابي است که حاوي حداقل تناقض با محيط زيست باشد.
فرآيند تصفيه در تصفيه خانهها و مخازن فاضلاب تانکها به شکل مشابهي انجام ميشود. اما تفاوتهاي کليدي نيز وجود دارد. در ابتدا، فاضلاب از منبع توليد به اولين واحد تصفيه منتقل ميشود، که انتقال ميتواند به وسيله گرانش يا از طريق ايستگاههاي پمپاژ صورت گيرد. در مرحله ابتدايي، با ايجاد وضعيتي آرام و کاهش تلاطم، مواد قابل ته نشيني مانند چربي و روغن که ممکن است به سطح فاضلاب بروند، از جريان جدا ميشوند.
در مرحله بعدي، مايع به مخزن دوم وارد ميشود که داراي سيستم هوادهي ميباشد. سيستم هوادهي با تداخل هوا در اطراف مخزن، باعث افزايش رشد باکتريهاي هوازي ميشود. اين باکتريها به تجزيه آلايندههاي موجود در آب کمک کرده و به طور مؤثري آب را تصفيه ميکنند.
مرحله آخر تصفيه فاضلاب مرتبط با واحد ته نشيني ثانويه است. در اين مرحله، جامدات تصفيه شده که به صورت معلق در پساب وجود دارند، با کاهش سرعت جريان در کف مخزن ته نشين ميشوند و پساب حاصل تا حد ممکن تميز ميشود. اين پساب ميتواند دوباره استفاده شود، دفع شود يا به مطابقت با استانداردهاي محيط زيستي در رودخانهها و مسيرهاي آبي تخليه گردد. تخليه پساب خروجي از تصفيهخانهها نيز از ويژگيهاي مهم در مقايسه با واحدهاي سپتيک ميباشد.
اهميت سيستمهاي تصفيه فاضلاب
در دنياي امروز، همواره مسائل محيط زيست و مديريت منابع آبي در حال تشديد هستند. اين امر سبب ميشود که سيستمهاي تصفيه فاضلاب از اهميت بسياري برخوردار باشند. يکي از اصليترين نگرانيها براي صاحبان صنايع و واحدهاي مسکوني، تجاري، اداري يا حتي بيمارستانها، مديريت پسماند توليدي است. ابتداييترين روش تخليه فاضلاب، که بر اصول ساختمانسازي و مديريت شهري تکيه دارد، شامل اتصال لولههاي فاضلاب مجموعه به فاضلاب شهري است. اين روش معمولاً به عنوان راهي مقرون به صرفه و امن براي دفع فاضلابها شناخته ميشود. با اين حال، تخليه فاضلاب ممکن است در برخي موارد امکانپذير نباشد، مثلاً به دليل عدم وجود زيرساختهاي لازم يا مسافت زياد تا شبکه فاضلاب شهري.
نياز به سيستمهاي تصفيه فاضلاب
يکي از عواملي که ممکن است تخليه فاضلاب در شبکه فاضلاب شهري غيرممکن کند، فاصله زياد تا نقاط اتصال به اين شبکه است. از سوي ديگر، برخي از انواع فاضلابها مانند فاضلابهاي صنعتي يا فاضلابهاي عفوني نميتوانند به راحتي در شبکه فاضلاب تخليه شوند. در اين موارد، سيستمهاي تصفيه فاضلاب و ساير جايگزينها به کمک ميآيند.
نياز به تخليه لجنهاي تصفيه فاضلاب
يکي از مسائل مهم در تصفيه فاضلاب تخليه لجنهاي توليدي در فرآيند تصفيه است. تصفيه فاضلاب همواره منجر به توليد لجن در طول زمان ميشود و نياز به تخليه اين لجنها دارد. اگرچه معمولاً مقدار تخليه لجن از يک تصفيهخانه کمتر از يک سيستم سپتيک است، اما بايد به صورت منظم و طبق دستورالعملهاي مرتبط با تصفيه و نگهداري انجام شود.
مزايا و معايب تصفيه خانههاي فاضلاب
مزايا:
- قابليت اعتماد بالا: تصفيه خانهها با رعايت دقيق دستورالعملها و نگهداري مناسب، بسيار قابل اعتماد هستند.
- قابليت نصب در مکانهاي محدود: اين سيستمها به راحتي در مکانهاي کمفضايي نصب ميشوند.
- مصرف انرژي کم: تصفيه خانههاي فاضلاب با مصرف انرژي کمتري نسبت به ساير سيستمها عمل ميکنند.
معايب:
- نياز به منبع ثابت برق: براي کارکردن به صورت صحيح، تصفيه خانهها به منبع ثابت برق نياز دارند.
- نياز به نگهداري فني: در صورت بروز مشکلات فني، نياز به تعمير و نگهداري توسط کارشناسان دارند.
- نياز به طراحي و نصب تخصصي: طراحي و نصب تصفيه خانهها بايد توسط متخصصان مجرب انجام شود.
تکنولوژيهاي جديد در تصفيه فاضلاب
هيدروليز حرارتي:
فناوري هيدروليز حرارتي داراي سه هدف اصلي است: تصفيه فاضلاب، کاهش محصولات زبالههاي جانبي و کاهش تول
يد بيوگاز. اين فرايند متناسب با روش تصفيه و ساير مشخصات فني تصفيه خانه، در طول زمان توليد لجن دارد و در مدت زمان مشخصي نياز به تخليه دارد. اين تکنولوژي به دو صورت هيدروليز حرارتي دستهاي و اگليس ارائه ميشود.
فرايند دستهاي هيدروليز حرارتي:
اين فرايند نياز به فضاي بزرگي دارد و براي توليد بيوگاز به مقدار زيادي فاضلاب در طول روز نياز دارد.
فرايند هيدروليز حرارتي اگليس:
اين فناوري در فضاي کمتري قابل اجرا است و نياز به مقدار کمتري فاضلاب دارد. هر دوي اين فناوريها مزايا و معايب خود را دارند و انتخاب آنها به عواملي مانند مقياس پروژه و منابع مالي واحد تصفيه فاضلاب بستگي دارد.
همانطور که پيشتر اشاره شد، يکي از مهمترين چالشها در مورد استفاده از يک سيستم تصفيه فاضلاب، نياز به تعميرات دورهاي و ارائه خدمات مرتبط با نگهداري توسط شرکت سازنده پکيج تصفيه است. اين نکته به معنايي عميقتر اهميت دارد: انتخاب يک شرکت مناسب براي طراحي اقتصادي و با کيفيت بالا بسيار حياتي است. اين شرکت بايد نه تنها در فرآيند نصب و راهاندازي کمک کند بلکه به عنوان يک شريک قابل اعتماد در طول سالهاي استفاده از سيستم تصفيه عمل کند. ايشان بايد به عنوان پشتيبان دائمي و حامي فني تصفيهخانه شما در دسترس باشند تا هر گونه نياز فني و کارشناسي را برطرف کنند.
در پي کاهش منابع آبي در سراسر جهان، تصفيه آب به يک مسئله حياتي تبديل شده است. اين فرآيند از اهميت فوقالعادهاي برخوردار است، اما نياز به توجه به مصرف مجدد منابع آبي و نقش آن در تصفيه فاضلاب نيز وجود دارد. به عنوان مثال، زماني که آب براي مصرف در کشاورزي و صنعت مورد استفاده قرار ميگيرد، معمولاً نياز به تصفيه با درصدهاي بالا نيست و ميتوان از طريق تصفيه خانه های فاضلاب ، از آب استفاده نمود. در اين مقاله، به بررسي کارکرد کلي تصفيه فاضلاب ميپردازيم و سوالات پايه اين زمينه را جواب ميدهيم.
تصفيه فاضلاب: عملکرد و مراحل
عملکرد تصفيه فاضلاب بر اساس تعامل با باکتريها و پالايش جريان فاضلاب صورت ميپذيرد. اين باکتريها نقش اساسي در پساب تصفيه شده ايفا ميکنند. با تأمين وسايل مورد نياز آنها، سرعت رشد و کارايي آنها در تجزيه فاضلاب افزايش مييابد. هدف اصلي اين فرآيند ايجاد پسابي است که حاوي حداقل تناقض با محيط زيست باشد.
فرآيند تصفيه در تصفيه خانهها و مخازن فاضلاب تانکها به شکل مشابهي انجام ميشود. اما تفاوتهاي کليدي نيز وجود دارد. در ابتدا، فاضلاب از منبع توليد به اولين واحد تصفيه منتقل ميشود، که انتقال ميتواند به وسيله گرانش يا از طريق ايستگاههاي پمپاژ صورت گيرد. در مرحله ابتدايي، با ايجاد وضعيتي آرام و کاهش تلاطم، مواد قابل ته نشيني مانند چربي و روغن که ممکن است به سطح فاضلاب بروند، از جريان جدا ميشوند.
در مرحله بعدي، مايع به مخزن دوم وارد ميشود که داراي سيستم هوادهي ميباشد. سيستم هوادهي با تداخل هوا در اطراف مخزن، باعث افزايش رشد باکتريهاي هوازي ميشود. اين باکتريها به تجزيه آلايندههاي موجود در آب کمک کرده و به طور مؤثري آب را تصفيه ميکنند.
مرحله آخر تصفيه فاضلاب مرتبط با واحد ته نشيني ثانويه است. در اين مرحله، جامدات تصفيه شده که به صورت معلق در پساب وجود دارند، با کاهش سرعت جريان در کف مخزن ته نشين ميشوند و پساب حاصل تا حد ممکن تميز ميشود. اين پساب ميتواند دوباره استفاده شود، دفع شود يا به مطابقت با استانداردهاي محيط زيستي در رودخانهها و مسيرهاي آبي تخليه گردد. تخليه پساب خروجي از تصفيهخانهها نيز از ويژگيهاي مهم در مقايسه با واحدهاي سپتيک ميباشد.
اهميت سيستمهاي تصفيه فاضلاب
در دنياي امروز، همواره مسائل محيط زيست و مديريت منابع آبي در حال تشديد هستند. اين امر سبب ميشود که سيستمهاي تصفيه فاضلاب از اهميت بسياري برخوردار باشند. يکي از اصليترين نگرانيها براي صاحبان صنايع و واحدهاي مسکوني، تجاري، اداري يا حتي بيمارستانها، مديريت پسماند توليدي است. ابتداييترين روش تخليه فاضلاب، که بر اصول ساختمانسازي و مديريت شهري تکيه دارد، شامل اتصال لولههاي فاضلاب مجموعه به فاضلاب شهري است. اين روش معمولاً به عنوان راهي مقرون به صرفه و امن براي دفع فاضلابها شناخته ميشود. با اين حال، تخليه فاضلاب ممکن است در برخي موارد امکانپذير نباشد، مثلاً به دليل عدم وجود زيرساختهاي لازم يا مسافت زياد تا شبکه فاضلاب شهري.
نياز به سيستمهاي تصفيه فاضلاب
يکي از عواملي که ممکن است تخليه فاضلاب در شبکه فاضلاب شهري غيرممکن کند، فاصله زياد تا نقاط اتصال به اين شبکه است. از سوي ديگر، برخي از انواع فاضلابها مانند فاضلابهاي صنعتي يا فاضلابهاي عفوني نميتوانند به راحتي در شبکه فاضلاب تخليه شوند. در اين موارد، سيستمهاي تصفيه فاضلاب و ساير جايگزينها به کمک ميآيند.
نياز به تخليه لجنهاي تصفيه فاضلاب
يکي از مسائل مهم در تصفيه فاضلاب تخليه لجنهاي توليدي در فرآيند تصفيه است. تصفيه فاضلاب همواره منجر به توليد لجن در طول زمان ميشود و نياز به تخليه اين لجنها دارد. اگرچه معمولاً مقدار تخليه لجن از يک تصفيهخانه کمتر از يک سيستم سپتيک است، اما بايد به صورت منظم و طبق دستورالعملهاي مرتبط با تصفيه و نگهداري انجام شود.
مزايا و معايب تصفيه خانههاي فاضلاب
مزايا:
- قابليت اعتماد بالا: تصفيه خانهها با رعايت دقيق دستورالعملها و نگهداري مناسب، بسيار قابل اعتماد هستند.
- قابليت نصب در مکانهاي محدود: اين سيستمها به راحتي در مکانهاي کمفضايي نصب ميشوند.
- مصرف انرژي کم: تصفيه خانههاي فاضلاب با مصرف انرژي کمتري نسبت به ساير سيستمها عمل ميکنند.
معايب:
- نياز به منبع ثابت برق: براي کارکردن به صورت صحيح، تصفيه خانهها به منبع ثابت برق نياز دارند.
- نياز به نگهداري فني: در صورت بروز مشکلات فني، نياز به تعمير و نگهداري توسط کارشناسان دارند.
- نياز به طراحي و نصب تخصصي: طراحي و نصب تصفيه خانهها بايد توسط متخصصان مجرب انجام شود.
تکنولوژيهاي جديد در تصفيه فاضلاب
هيدروليز حرارتي:
فناوري هيدروليز حرارتي داراي سه هدف اصلي است: تصفيه فاضلاب، کاهش محصولات زبالههاي جانبي و کاهش تول
يد بيوگاز. اين فرايند متناسب با روش تصفيه و ساير مشخصات فني تصفيه خانه، در طول زمان توليد لجن دارد و در مدت زمان مشخصي نياز به تخليه دارد. اين تکنولوژي به دو صورت هيدروليز حرارتي دستهاي و اگليس ارائه ميشود.
فرايند دستهاي هيدروليز حرارتي:
اين فرايند نياز به فضاي بزرگي دارد و براي توليد بيوگاز به مقدار زيادي فاضلاب در طول روز نياز دارد.
فرايند هيدروليز حرارتي اگليس:
اين فناوري در فضاي کمتري قابل اجرا است و نياز به مقدار کمتري فاضلاب دارد. هر دوي اين فناوريها مزايا و معايب خود را دارند و انتخاب آنها به عواملي مانند مقياس پروژه و منابع مالي واحد تصفيه فاضلاب بستگي دارد.
همانطور که پيشتر اشاره شد، يکي از مهمترين چالشها در مورد استفاده از يک سيستم تصفيه فاضلاب، نياز به تعميرات دورهاي و ارائه خدمات مرتبط با نگهداري توسط شرکت سازنده پکيج تصفيه است. اين نکته به معنايي عميقتر اهميت دارد: انتخاب يک شرکت مناسب براي طراحي اقتصادي و با کيفيت بالا بسيار حياتي است. اين شرکت بايد نه تنها در فرآيند نصب و راهاندازي کمک کند بلکه به عنوان يک شريک قابل اعتماد در طول سالهاي استفاده از سيستم تصفيه عمل کند. ايشان بايد به عنوان پشتيبان دائمي و حامي فني تصفيهخانه شما در دسترس باشند تا هر گونه نياز فني و کارشناسي را برطرف کنند.